A/.Các Việc Liên Quan Khi Có Người Qua Đời
- Liên lạc Nhà Quàn để di chuyển xác, tắm rửa và tẩm liệm
- Chọn Quan Tài (Áo Quan), gói dịch vụ mai táng.
- Coi ngày giờ tẩm liệm, động quan.
- Thỉnh chư tăng, ni, ban hộ niệm.
- Phóng Di Ảnh lớn của Người Quá Cố.
- Chọn Nghĩa Trang, Mộ Huyệt, Bia Đá (nếu an táng – chôn)
- Thông Báo cho họ hàng thân quyến, bà con bạn hữu, xóm làng quen biết.
- Đặt các Vòng Hoa tưởng nhớ.
- In Tiểu Sử Người Quá Cố
- Sổ Ghi Nhớ cho Khách Viếng Thăm
- Chụp hình, quay phim
- Giấy Chứng Thực Qua Đời (chứng tử)
- Đăng Cáo Phó, Cảm Tạ (nhà quàn thực hiện).
- Liên lạc Nhà Quàn để di chuyển xác, tắm rửa và tẩm liệm
- Chọn Quan Tài (Áo Quan), gói dịch vụ mai táng.
- Coi ngày giờ tẩm liệm, động quan.
- Thỉnh chư tăng, ni, ban hộ niệm.
- Phóng Di Ảnh lớn của Người Quá Cố.
- Chọn Nghĩa Trang, Mộ Huyệt, Bia Đá (nếu an táng – chôn)
- Thông Báo cho họ hàng thân quyến, bà con bạn hữu, xóm làng quen biết.
- Đặt các Vòng Hoa tưởng nhớ.
- In Tiểu Sử Người Quá Cố
- Sổ Ghi Nhớ cho Khách Viếng Thăm
- Chụp hình, quay phim
- Giấy Chứng Thực Qua Đời (chứng tử)
- Đăng Cáo Phó, Cảm Tạ (nhà quàn thực hiện).
- Chuẩn bị đồ tang (nhà quàn chuẩn bị).
B/.TANG LỄ THEO TINH THẦN PHẬT GIÁO
Chết là điều mà con người không thể tránh khỏi.
Trong Kinh có ghi”Tử hoàn toàn không đáng sợ,
vì”Tử”là bắt đầu của”Sanh”
(Nên biết sanh sanh, tử tử là Luật Nhân Quả.
(Nên biết sanh sanh, tử tử là Luật Nhân Quả.
Cần niệm Phật cầu sanh Tịnh Độ)
ảnh minh họa
ảnh minh họa
Làm Tang - Lễ theo người xưa thật là phiền phức, tốn hao nhiều mê tín. Do đó, người Phật tử tại gia phải y theo chánh pháp hành trì, bãi bỏ những hủ tục mê lầm, chỉ tổ chức trang nghiêm yên tĩnh và đơn giản để tránh tốn hao thì giờ và tiền bạc.
Tang chế không thể làm cầu thả mà phải chuẩn bị trước lúc sanh thời. Không cần linh đình mà cần phải giản dị chừng nào hay chừng nấy. Mặc người ta đam tiếu. Kẻ ngu thường cười người trí. Đây là việc thường của bọn ngu phu.
Nghi thức Tang Lễ theo Phật giáo nhằm mục đích đơn giản gọn gàng, ít tốn kém, không theo tập tục mê tín của thế gian, như đốt giấy tiền vàng bạc, nhà kho v.v…
Tang Lễ cần được cử hành trang nghiêm, yên tịnh, đơn giàn ít tốn kém tiến bạc thì giờ, không nên cậy giàu khoe của, tổ chức linh đình, hoặc không tiền mà cầu danh cố làm cho thiên hạ khen là đám ma lớn, con cháu có hiếu, rồi đi vay mượn nợ nần phải bán nhà bán đất để trả thì thật là khờ dịa vô cùng.
Hiếu hay bất hiếu là do tâm của mình đối xử lúc cha mẹ còn sống, nếu lúc sống mà không săn sóc phụng dưỡng tươm tất, đến khi chết bày ra cúng tế linh đình thì là trò giả đối che miệng thế gian mà thôi. nguoiphattu.com
Tang chế không thể làm cầu thả mà phải chuẩn bị trước lúc sanh thời. Không cần linh đình mà cần phải giản dị chừng nào hay chừng nấy. Mặc người ta đam tiếu. Kẻ ngu thường cười người trí. Đây là việc thường của bọn ngu phu.
Nghi thức Tang Lễ theo Phật giáo nhằm mục đích đơn giản gọn gàng, ít tốn kém, không theo tập tục mê tín của thế gian, như đốt giấy tiền vàng bạc, nhà kho v.v…
Tang Lễ cần được cử hành trang nghiêm, yên tịnh, đơn giàn ít tốn kém tiến bạc thì giờ, không nên cậy giàu khoe của, tổ chức linh đình, hoặc không tiền mà cầu danh cố làm cho thiên hạ khen là đám ma lớn, con cháu có hiếu, rồi đi vay mượn nợ nần phải bán nhà bán đất để trả thì thật là khờ dịa vô cùng.
Hiếu hay bất hiếu là do tâm của mình đối xử lúc cha mẹ còn sống, nếu lúc sống mà không săn sóc phụng dưỡng tươm tất, đến khi chết bày ra cúng tế linh đình thì là trò giả đối che miệng thế gian mà thôi. nguoiphattu.com
Trong Kinh có nói:”Sanh bất hiếu thân, tử tế vô ích”nghĩa là khi cha mẹ còn sống không hiếu thảo nuôi dưỡng, đến khi chết rồi làm heo bò cúng tế bao nhiêu cũng vô ích.
Các Phật tử nên lưu ý mỗi khi trong nhà có hữu sự về Tang tế thì thường có những người quen đến chỉ biểu bày vẽ thế này thế nọ, nhiều người biểu cắt móng tay bỏ vào miệng người chết, hoặc biểu xuống sông múc nước về tắm cho thi hài người chết, hoặc xúi mua giấy tiền vàng bạc về đốt cho nhiều và khi di Quan phải rải cho nhiều cho ma quỷ lượm xài khỏi cản trở đám tang, hoặc hù doạ là chết ngày trùng, gặp cung xấu.v.v….rồi xúi đi rước thầy Pháp về ếm đối Vong Linh làm tốn hao vô ích mà mắc tội với người quá cô.
Quý vị Phật tử cần phải nhận xét việc nào không đúng Chánh Pháp thì đừng nghe theo, dầu lời xúi biểu đó của người thế gian hay của các thầy đám cũng cương quyết không nghe theo.
Các Phật tử nên lưu ý mỗi khi trong nhà có hữu sự về Tang tế thì thường có những người quen đến chỉ biểu bày vẽ thế này thế nọ, nhiều người biểu cắt móng tay bỏ vào miệng người chết, hoặc biểu xuống sông múc nước về tắm cho thi hài người chết, hoặc xúi mua giấy tiền vàng bạc về đốt cho nhiều và khi di Quan phải rải cho nhiều cho ma quỷ lượm xài khỏi cản trở đám tang, hoặc hù doạ là chết ngày trùng, gặp cung xấu.v.v….rồi xúi đi rước thầy Pháp về ếm đối Vong Linh làm tốn hao vô ích mà mắc tội với người quá cô.
Quý vị Phật tử cần phải nhận xét việc nào không đúng Chánh Pháp thì đừng nghe theo, dầu lời xúi biểu đó của người thế gian hay của các thầy đám cũng cương quyết không nghe theo.
Đôi khi các thầy đám thấy Tang chủ giàu có bèn bày đặt biểu rước Kinh Sư về làm Trai Đàn Chẩn Tế Cô Hồn rầm rộ tốn hàng mấy chục triệu vô ích. Vì Đức Phật khi còn tại thế suốt 49 năm đi thuyết Pháp độ sanh không bao giờ có tổ các Lễ Trai Đàn lần nào cho đến bây giờ các phái Phật giáo bên Nam Tông, Thiền Tông hay Khất Sĩ cũng đều không có tổ chức Trai Đàn chi cả. Các Phật tử đừng nghe theo lời xúi biểu tốn tiền vô ích.
* Nghi thức Tang Lễ của Tín đồ Phật tử nên hợp với mấy nguyên tắc sau:
1. Đơn giản, để biểu thị lòng thương xót nhớ thương.
2. Trang nghiêm, để biểu thị lòng hiếu kính.
3. Tiết kiệm, để dành tiền làm việc công có ích. Không làm những việc nhằm quảng cáo tuyên truyền lãng phí vô ích.
4. Loại bỏ những phong tục tập quán không hợp với Pháp của Phật và không có ý nghĩa để tránh sự tuyên truyền mê tín.nguoiphattu.com
* Tiến hành Nghi thức Mai Táng, cần nên có các Phật sự như: Tụng Kinh, Niệm Phật… Nghi thức Mai Táng theo đúng của Phật giáo là ngoài người điều khiển buổi lễ ra, chủ lễ nên là người Xuất-gia, đến để tụng Kinh cho người quá cố.
* Những người tham dự buổi lễ đều nên cầm Kinh trên tay để tụng theo. Nội dung trì tụng tốt nhất nên là các bài Kinh và Kệ như:”Bát Nhã Tâm Kinh”,”Chú Vãng Sanh”,”Kệ Tán Phật”,”Danh Hiệu Phật”……Vị Chủ Lễ chỉ nên xướng những bài mọi người có thể tụng theo được bằng không họ sẽ không cảm thấy hứng thú tham gia.
* Sau đó, vị Pháp Sư nói những Pháp ngắn gọn khiến cho người chết siêu sanh về cõi Cực Lạc. Tiếp theo, bạn bè giới thiệu tóm tắt về người chết cùng công đức làm việc thiện, lợi ích cho người học Phật….của người ấy khi còn tại thế để an ủi thân bằng quyến thuộc.
* Khi trong nhà có Tang Sự, ai nấy đều đau lòng thương tiếc, thì người trong Tang Quyến hay Khách đến viếng thăm phúng điếu, đều phải giữ cho nét mặt là quan cảnh được trầm lặng trang nghiêm để tỏ lòng mến tiếc và chia sớt nỗi đau buồn, chớ không nên đờn ca xướng hát, hoặc làm heo bò, gà vịt, đãi đằng linh đình, thì thật là chướng ngược với cảnh trạng tang tóc, làm trái với đạo lý vừa tổn hao đến tiền bạc, vừa mang thêm tội lỗi Sát-Sanh.
I.Các việc Nên Làm trong Tang Lễ:
Khi người thân qua đời, đau thương than khóc là lẽ thường tình của mọi người. Thói quen khóc lóc nhằm biểu thị sự đau xót đối với người mất chỉ thuộc về sự giả dối. Tín đồ Phật tử nên lấy Phật-Sự thay cho sự khóc lóc. Cố gắng cử hành Nghi lễ đơn giản nhưng long trọng trang nghiêm.
Nên giữ bầu không khí trang nghiêm thanh tịnh của nhà có Tang. Chớ tụ tập cờ bạc để tránh quấy rầy người chết cùng Tang Quyến, cũng tránh tạo nghiệp cho mình.
Lễ cúng tế của gia đình và đoàn thể, tốt nhất nên cử hành chung vào Ngày CHỦ NHẬT, bằng không ngoài việc kéo dài thời gian Tang Lễ, còn đề cao cá nhân và đoàn thể đó. Nếu như lễ cúng tế của gia đình, bạn bè và đoàn thể cùng cử hành vào 1 Ngày, thì nên tổ chức Tang Lễ chính thức.
Trong gia đình ai nấy đều phải nhất luật giữ trọn trai giới. Dù có khách khứa ta cũng không nên thiết đãi rượu thịt. Ngoài ra các thứ ô uế khác, ai nấy đều phải giữ gìn cẩn thận.
Cả nhà, ai nấy đều phải nhất nhất tề gìn giữ Trai Giới, dù có khách khứa cũng không được thiết đãi rượu thịt, xướng ca, cờ bạc, hoặc tán ngẫu (Nếu thấy có mùi hôi, thì tất cả mọi người phải ngậm chút RƯỢU vào Miệng khi đến thăm, rồi nhả ra khi ra ngoài, để tránh bị bệnh Hôi Miệng, không có thuốc chữa! Rượu kia phải đốt lập tức. Những thân thể bị hôi thúi thì nên tẩm liệm cho sớm).
Trong thời kỳ Ai Điếu, hiếu quyến nên ăn chay. Khi đãi bạn bè đến Phúng điếu cũng làm chay để tránh tạo Nghiệp Sát-Sanh.
Trong thời kỳ cư tang nên ăn chay và dùng thức ăn chay để đãi bạn bè. Chớ nhân sự qua đời của người thân mà giết nhiều mạng chúng sanh, làm nặng thêm nghiệp tội cho người quá cố và cho chính mình.
Trong thời gian Tang Lễ, không được giết sinh vật để đãi bạn bè. Càng không nên đem rượu thịt cúng người chết, Chỉ nên dùng thức ăn chay để cúng và đãi.
Việc có ích nhất đối với người chết và quyến thuộc là khi người kia sắp chết và thời gian tổ chức Tang Lễ không ngừng vì người thân niệm Thánh Hiệu”NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT”.
Điểm quan trọng là chính gia chủ phải thành tâm Khẩn Nguyện, hợp cùng với sự Hộ Niệm của Chư Tăng Ni, các Phật tử thì mới mong kết quả và trong thời gian Tang Lễ hay Cầu An, Cầu Siêu……gia chủ đều giữ gìn trai lạt để đem lòng cầu nguyện thì mới có thể đạt được sở cầu như ý.
Gia chủ cần làm những việc phước lành để hồi hướng cho Vong Linh quá cố như: cúng dường Thập Tự, in Kinh Đại Thừa, mua chim cá phóng sanh hoặc Bố thí cho bệnh nhân nghèo khổ, hoạn nạn.v.v…..thì rất lợi lạc vô cùng.
* Nghi thức Tang Lễ của Tín đồ Phật tử nên hợp với mấy nguyên tắc sau:
1. Đơn giản, để biểu thị lòng thương xót nhớ thương.
2. Trang nghiêm, để biểu thị lòng hiếu kính.
3. Tiết kiệm, để dành tiền làm việc công có ích. Không làm những việc nhằm quảng cáo tuyên truyền lãng phí vô ích.
4. Loại bỏ những phong tục tập quán không hợp với Pháp của Phật và không có ý nghĩa để tránh sự tuyên truyền mê tín.nguoiphattu.com
* Tiến hành Nghi thức Mai Táng, cần nên có các Phật sự như: Tụng Kinh, Niệm Phật… Nghi thức Mai Táng theo đúng của Phật giáo là ngoài người điều khiển buổi lễ ra, chủ lễ nên là người Xuất-gia, đến để tụng Kinh cho người quá cố.
* Những người tham dự buổi lễ đều nên cầm Kinh trên tay để tụng theo. Nội dung trì tụng tốt nhất nên là các bài Kinh và Kệ như:”Bát Nhã Tâm Kinh”,”Chú Vãng Sanh”,”Kệ Tán Phật”,”Danh Hiệu Phật”……Vị Chủ Lễ chỉ nên xướng những bài mọi người có thể tụng theo được bằng không họ sẽ không cảm thấy hứng thú tham gia.
* Sau đó, vị Pháp Sư nói những Pháp ngắn gọn khiến cho người chết siêu sanh về cõi Cực Lạc. Tiếp theo, bạn bè giới thiệu tóm tắt về người chết cùng công đức làm việc thiện, lợi ích cho người học Phật….của người ấy khi còn tại thế để an ủi thân bằng quyến thuộc.
* Khi trong nhà có Tang Sự, ai nấy đều đau lòng thương tiếc, thì người trong Tang Quyến hay Khách đến viếng thăm phúng điếu, đều phải giữ cho nét mặt là quan cảnh được trầm lặng trang nghiêm để tỏ lòng mến tiếc và chia sớt nỗi đau buồn, chớ không nên đờn ca xướng hát, hoặc làm heo bò, gà vịt, đãi đằng linh đình, thì thật là chướng ngược với cảnh trạng tang tóc, làm trái với đạo lý vừa tổn hao đến tiền bạc, vừa mang thêm tội lỗi Sát-Sanh.
I.Các việc Nên Làm trong Tang Lễ:
Khi người thân qua đời, đau thương than khóc là lẽ thường tình của mọi người. Thói quen khóc lóc nhằm biểu thị sự đau xót đối với người mất chỉ thuộc về sự giả dối. Tín đồ Phật tử nên lấy Phật-Sự thay cho sự khóc lóc. Cố gắng cử hành Nghi lễ đơn giản nhưng long trọng trang nghiêm.
Nên giữ bầu không khí trang nghiêm thanh tịnh của nhà có Tang. Chớ tụ tập cờ bạc để tránh quấy rầy người chết cùng Tang Quyến, cũng tránh tạo nghiệp cho mình.
Lễ cúng tế của gia đình và đoàn thể, tốt nhất nên cử hành chung vào Ngày CHỦ NHẬT, bằng không ngoài việc kéo dài thời gian Tang Lễ, còn đề cao cá nhân và đoàn thể đó. Nếu như lễ cúng tế của gia đình, bạn bè và đoàn thể cùng cử hành vào 1 Ngày, thì nên tổ chức Tang Lễ chính thức.
Trong gia đình ai nấy đều phải nhất luật giữ trọn trai giới. Dù có khách khứa ta cũng không nên thiết đãi rượu thịt. Ngoài ra các thứ ô uế khác, ai nấy đều phải giữ gìn cẩn thận.
Cả nhà, ai nấy đều phải nhất nhất tề gìn giữ Trai Giới, dù có khách khứa cũng không được thiết đãi rượu thịt, xướng ca, cờ bạc, hoặc tán ngẫu (Nếu thấy có mùi hôi, thì tất cả mọi người phải ngậm chút RƯỢU vào Miệng khi đến thăm, rồi nhả ra khi ra ngoài, để tránh bị bệnh Hôi Miệng, không có thuốc chữa! Rượu kia phải đốt lập tức. Những thân thể bị hôi thúi thì nên tẩm liệm cho sớm).
Trong thời kỳ Ai Điếu, hiếu quyến nên ăn chay. Khi đãi bạn bè đến Phúng điếu cũng làm chay để tránh tạo Nghiệp Sát-Sanh.
Trong thời kỳ cư tang nên ăn chay và dùng thức ăn chay để đãi bạn bè. Chớ nhân sự qua đời của người thân mà giết nhiều mạng chúng sanh, làm nặng thêm nghiệp tội cho người quá cố và cho chính mình.
Trong thời gian Tang Lễ, không được giết sinh vật để đãi bạn bè. Càng không nên đem rượu thịt cúng người chết, Chỉ nên dùng thức ăn chay để cúng và đãi.
Việc có ích nhất đối với người chết và quyến thuộc là khi người kia sắp chết và thời gian tổ chức Tang Lễ không ngừng vì người thân niệm Thánh Hiệu”NAM MÔ A DI ĐÀ PHẬT”.
Điểm quan trọng là chính gia chủ phải thành tâm Khẩn Nguyện, hợp cùng với sự Hộ Niệm của Chư Tăng Ni, các Phật tử thì mới mong kết quả và trong thời gian Tang Lễ hay Cầu An, Cầu Siêu……gia chủ đều giữ gìn trai lạt để đem lòng cầu nguyện thì mới có thể đạt được sở cầu như ý.
Gia chủ cần làm những việc phước lành để hồi hướng cho Vong Linh quá cố như: cúng dường Thập Tự, in Kinh Đại Thừa, mua chim cá phóng sanh hoặc Bố thí cho bệnh nhân nghèo khổ, hoạn nạn.v.v…..thì rất lợi lạc vô cùng.
II.Các việc không nên làm trong tang lễ:
ảnh minh họa
Xung quanh Linh Cửu không treo màn trướng, trang trí đèn đuốc.
Vì người chết không thọ hưởng được. Nếu người ta có lòng tốt giúp cho thì nên vì người chết mà cảm ơn.
Tang quyến không nên nhờ thầy lãnh làm sớ điệp, nhà kho, đốt vàng bạc, đồ thế….Vì trong Tam Tạng Kinh Điển chánh tông không có dạy làm việc ứng phú này.
Đối với việc sử dụng ban nhạc tây hoặc che tàng lọng đều chỉ nhằm phô trương sự hư vinh, chẳng phải là điều người Phật tử nên làm. Có lẽ nó cũng có tác dụng an ủi vong linh, nhưng đối với tín đồ Phật giáo thì trái lại, nó sẽ làm loạn động tâm thanh tịnh cầu vãng sanh Tịnh độ của người quá cố.nguoiphattu.com
Cấm ngặt không cho bất cứ ai khóc lóc, vì như thế sẽ có hại cho người chết. Nếu không nhịn được thì nên tránh đi nơi khác nhằm tránh làm loạn thần thức người đã chết. không kể lễ gần thây của người chết trong khoảng thời gian đang hấp hối cho đến khi hạ huyệt.
Sanh, lão, bệnh, tử là định luật vô thường, người đời không ai tránh khỏi, dù có than khóc kể lễ cũng không làm cho người chết sống lại được, trái lại còn làm cho vong linh quyến luyến nhà cửa, vợ con, quây quần nơi đó làm quỷ giữ nhà mà không siêu độ được.
Không nên cúng tế bằng sanh vật để tránh mang tội sát sanh, làm trở ngại cho sự siêu độ vong linh. Không tổ chức ăn thịt uống rượu, không đờn kèn trống nhạc, không đốt giấy tiến vàng bạc, không làm nhà kho, đồ minh khí. Không cần khóc than kể lễ mà phải bình tĩnh lo sắp xếp mọi việc.
Việc đốt giấy vàng mã, cũng như mướn người khóc theo đám tang phải tuyệt đối cấm kỵ: kèn, địch, sáo, thiều có thổi cũng không ngại, nhưng chớ quá sầu thẩm, sẽ khiến cho Vong Linh mê theo âm điệu mà đi vào chốn Địa ngục! Tốt hơn hết là mướn họ hoà tấu để cúng dường Tam Bảo.nguoiphattu.com
Trong khi cúng vong, không đốt giấy tiền vàng bạc, phí phạm vô ích, không dán quần áo nhà kho……vì người chết, nếu có nhiều tội lỗi bị đoạ xuống địa ngục thì dù thân nhân có đốt cho bao nhiêu lâu đài cung điện cũng không thể lãnh để ở được, vì mắc tội thì phải bị hình phạt giam cầm, chớ làm sao ở nhà ngoài được, còn nếu đoạ vào ngạ quỷ hay súc sanh thì tuỳ theo nghiệp duyên của họ mà lãnh chịu y báo khác nhau. Cũng như ở Việt Nam muốn đi ngoại quốc thì đâu có mang nhà cửa lâu đài theo được, tiền bạc mang theo cũng không xài được vì mỗi xứ có tiền tệ khác nhau, huống chi người âm kẻ dương hai đời sống khác nhau làm sao gởi gắm đồ vật cho nhau được.
III.Hậu tạ và đáp lễ:
1.Cúng dường cho Chùa: Sau Lễ An Táng, là Lễ An Vị Mộ; thì tang gia nhớ cử người đại diện đi tạ lễ các Chùa đã đến Hộ Niệm cho Vong Linh của thân nhân mình.
*Phẩm vật tạ lễ các Chùa: Hương, Đăng, Hoa, Quả, (1 thẻ nhang và 2 cây đèn cầy đỏ) và 1 bao thư để chút tịnh tài (Tiền) cúng dường Tam Bảo.
2.Cúng dường Chư Tăng, Ni:
Phải chuẩn bị phẩm vật cúng dường chư Tăng, Ni: Tốt nhất là do người chết để lại, hoặc chọn các thứ như những vật thường dùng của nhà tu theo Hạnh Đầu Đà, Thuốc Thang, Toạ Cụ, Cà Sa, Giày, Tích Trượng, Gậy, Mão, Bình Bát, Kinh, Luận, Sà-Bông, Khăn Tắm; đối với Chư Ni thì nên thêm băng vệ sinh, quần nâu hoặc tiền bac v.v…
Tuỳ theo giàu nghèo mà chi lớn nhỏ, rộng hẹp, chớ câu nệ hoặc e ngại. Đừng vì người khen mà làm.Nếu muốn đến đáp công đức của chư Tăng, thì xin quý vị nên Quy Y Tam Bảo, giữ gìn Ngũ Giới, ủng hộ Chùa Chiền, kính trọng Tăng, Ni; thì đó là cách đền đáp hữu hiệu và thiết thực nhất của Người Phật tử Chơn Chánh.
3.Cúng dường cho những Người đến Hộ Niệm:
Những Người đến Hộ Niệm, ta nên vì Người chết mà cúng dường cho họ. Nếu họ không nhận, thì nên vì Người chết mà lễ tạ 3 lạy.
Những Người đến Hộ Niệm, ta nên vì Người chết mà cúng dường cho họ. Nếu họ không nhận, thì nên vì Người chết mà lễ tạ 3 lạy.
IV.Ban Tổ chức tang lễ:
Khi trong nhà có người qua đời, thì gia chủ nên họp gia quyến lại để thành lập Ban Tổ Chức Tang Lễ:
1.Trưởng Ban Tang Lễ: là chủ gia đình chỉ đạo toàn Ban.
2.Phó Ban Tang Lễ: đại diên cho Trưởng Ban sắp xếp và tiếp khách.
3.Hộ Tang (1 vị): thay mặt Tang Chủ tiếp lễ Phúng điếu và Cảm tạ.
4.Thư Ký (1 vị): ghi chép Chi-Thu và danh sách bà con Phúng điếu.
5.Thủ Bổn (1vị): Chi và Thu tiền bạc theo lệnh của Trưởng Ban.
6.Mãi Hiện và Trai Soạn (2 vị): đi chợ và nấu nướng cơm nước.
7.Tri Khách: mượn bà con lớn tuổi trong gia quyến.
8.Hành đường trà nước: mượn các cháu thanh niên nam nữ dọn bàn cơm nước.
9.Phụ tá Nghi Lễ (1 vị): lo việc hương đăng cúng kiến hầu lễ tụng Kinh.
10.Thông Sư (1 vị): đi liên lạc, mua sắm và lo xe cộ.v.v……bên ngoài.
* Ban Tang Lễ phân công sắp xếp cho cuộc Lễ Tang được trang nghiêm và trật tự.
Trước ngày Di Quan, toàn Ban phải họp lại để sắp xếp chương trình Lễ Di Quan và sắp xếp đoàn Đưa Tang cho có thứ tự trước sau. Cử người giữ trật tự trên lộ trình Đưa tang.
V.Phụ tá nghi lễ:
V.Phụ tá nghi lễ:
Nhiệm vụ của vị đặc trách về Nghi Lễ Tụng Niệm và tiếp đãi Chư Tăng, Ni:
1.Hướng dẩn gia chủ đến Chùa Lễ Tổ, thỉnh Chư Tăng, Ni và Ban Hộ Niệm.
2.Sắm sửa Khai Lễ để rước Chư Tăng và hướng dẫn Tang gia cảm tạ. Bưng Khai Lễ ra tiếp nghinh khi Chư Tăng đến.
3.Sau khi Chư Tăng an toạ, hướng dẫn Tang Chủ đến tác bạch thỉnh tụng Kinh. Khi Chư Tăng, Ni đắp ý đến bàn Phật tụng Kinh, thì đánh trống Bát Nhã. Gia quyến đến trước Phật niệm hương, lễ lạy.
4.Phải sắp sẵn nhang đèn, hoa quả trên bàn Phật. Khi tụng Kinh, nếu gặp trời nóng bức thì mở quạt máy hoặc quạt tay, vì Chư Tăng, Ni đắp y nhiều lớp dễ bị nựa nội.
5.Sau khi tụng Kinh xong, hướng dẫn Tang Chủ bưng Khai Lễ đến lễ tạ Chư Tăng, Ni và Ban Hộ Niệm. Khi Chư Tăng, Ni ra về cũng phải bưng Khai Lễ tiễn đưa.
6.Thông thường, Chư Tăng, Ni và Ban Hộ Niệm chỉ dùng nước giải khát chớ không thọ thực tại Tang gia, nhưng nếu có trường hợp ngoại lệ, nhà xa không thể về Chùa được, thì có thể ở lại thọ thực và nghỉ đêm.
*Trong trường hợp này, vị đắc trách phải sắp sửa bàn ăn riêng và chỗ nghỉ ngơi thanh tịnh cho Chư Tăng, Ni nghỉ.
1.Hướng dẩn gia chủ đến Chùa Lễ Tổ, thỉnh Chư Tăng, Ni và Ban Hộ Niệm.
2.Sắm sửa Khai Lễ để rước Chư Tăng và hướng dẫn Tang gia cảm tạ. Bưng Khai Lễ ra tiếp nghinh khi Chư Tăng đến.
3.Sau khi Chư Tăng an toạ, hướng dẫn Tang Chủ đến tác bạch thỉnh tụng Kinh. Khi Chư Tăng, Ni đắp ý đến bàn Phật tụng Kinh, thì đánh trống Bát Nhã. Gia quyến đến trước Phật niệm hương, lễ lạy.
4.Phải sắp sẵn nhang đèn, hoa quả trên bàn Phật. Khi tụng Kinh, nếu gặp trời nóng bức thì mở quạt máy hoặc quạt tay, vì Chư Tăng, Ni đắp y nhiều lớp dễ bị nựa nội.
5.Sau khi tụng Kinh xong, hướng dẫn Tang Chủ bưng Khai Lễ đến lễ tạ Chư Tăng, Ni và Ban Hộ Niệm. Khi Chư Tăng, Ni ra về cũng phải bưng Khai Lễ tiễn đưa.
6.Thông thường, Chư Tăng, Ni và Ban Hộ Niệm chỉ dùng nước giải khát chớ không thọ thực tại Tang gia, nhưng nếu có trường hợp ngoại lệ, nhà xa không thể về Chùa được, thì có thể ở lại thọ thực và nghỉ đêm.
*Trong trường hợp này, vị đắc trách phải sắp sửa bàn ăn riêng và chỗ nghỉ ngơi thanh tịnh cho Chư Tăng, Ni nghỉ.
C/. TANG LỄ THEO NGHI THỨC PHẬT GIÁO
 |
| Lễ phát tang cho gia quyến Đại tướng Võ Nguyên Giáp theo nghi thức Phật giáo |
1 - Trị quan nhập liệm: Một người mất (chết), trút hơi thở cuối cùng. Sau đó ít nhất là 4 giờ, tốt hơn hết là sau 24 giờ, được tắm rửa sạch sẽ, đưa vào một cái hòm gỗ (quan tài) bằng một nghi thức như sau: Dùng một chén nước trong, một cây đèn nến (sáp) gắn vào một cái cây gác trên một góc hòm. Vị gia trì sư dùng tam mật tương ưng (tay kiết ấn, khẩu đọc thần chú, Ý quán tưởng Phật) tẩy sạch quan tài và vật dụng tẩm liệm. Ðưa thi hài vào quan tài. Thi hài thường được mặt một chiếc áo Quan Âm (mền Quang Minh). Theo cổ tục có nơi còn bỏ gạo hay vàng ngọc vào miệng thi thể.
2 - Phục hồn: Thiết lập một bàn thờ Linh có linh ảnh, bài vị, bát nhang. Thỉnh vong linh an vị, để cho thần thức định tỉnh nhận rõ sự việc đang phải lìa thể xác. Vì theo quan niệm thần thức của người mất lúc bấy giờ đang bơ vơ, sợ sệt, chưa ý thức được đang gặp sự việc gì. Theo cổ tục dân tộc có một bát cơm (hai chén úp một), cắm lên hai chiếc đũa và một quả trứng luộc.
3 - Khai kinh - Tiến linh: Thiết lập bàn Phật, thỉnh Phật chứng minh và siêu độ sự ra đi của vong giả. Tụng kinh để hương linh làm tư lương hướng Phật. Khuyến tấn hương linh quy y Phật, dứt nghiệp trần lao.
4 - Phát tang: Ðể cho bà con thân bằng quyến thuộc có cơ hội từ giả biệt luận với vong giả. Một hình thức ghi nhớ ơn đức, hiếu hạnh trong gia tộc. Ðặc biệt trong nghi thức này vị gia trì sư lại dùng tam mật tương ưng chú nguyện vào tang phục và xướng: “Ngũ phục chi nhơn các thọ kỳ phục” trao cho tang gia mặc vào người. Từ giờ phút này mới chính thức báo tang, bà con thân hữu mới thăm viếng với tư cách tang lễ.
5 - Triêu điện: Trong thời gian chưa chôn, các lễ cúng cho hương linh gọi là “điện”. Vậy triêu điện là một lễ cúng buổi sáng gần ngày đưa đám, thường dành riêng cho bà con muốn làm một lễ cúng riêng, đọc ai điếu, lời từ biệt.
6- Tịch điện: Lễ cúng buổi tối gần ngày đưa đám, thường giành cho con cháu nội tộc, để con cháu có cơ hội nói lên ơn nghĩa, những hình ảnh thân thương, tưởng niệm đến công hạnh của người quá cố. Còn thường ngày 3 buổi: sáng cúng trà; trưa, chiều cúng cơm dùng hình thức nghi lễ đơn giản gọi là “tiến linh”.
7 - Triệu tổ: Lễ này thường được cử hành trước ngày di quan khoảng 2 hôm trở lại. Tang quyến thỉnh linh vị, di ảnh, bát nhang đầy đủ lễ vật đến tự đường (nhà thờ họ). Ðặt linh vị trên một cái bàn nhỏ đối diện án thờ gia tiên. Thí dụ án thờ ở phía tây, linh vị ở phía đông, con cháu tang quyến ở phía nam; cất gậy, mũ mấng đi để làm lễ cáo tổ tiên.
8 - Sái tịnh, nhiễu quan và quy y linh: Trong lúc đại chúng đang tụng chú Ðại Bi, vị chủ sám dùng bình Cam Lồ vào tẩy tịnh quan tài, chú Ðại Bi vừa dứt, sám chủ thán: “Giác tánh viên minh, tùng lai trạm tịch; bổn lai nhơn ngã chi huyễn tướng, hà hữu sanh tử chi giả danh? Nhơn tối sơ nhất niệm sái thù, tùng mộng tưởng hữu tư sanh diệt.
9 - Cáo đạo lộ: Lễ này thường nhờ một người hộ tang đứng cúng, được cử hành trước một hôm đưa đám, đặt bàn cúng trước cữa ngõ, ý nghĩa xin hộ đàng cho đám táng được yên ổn thuận lợi. Có gia đình tổ chức lễ cúng thí thực và phóng sanh nữa.
10 - Khiển điện: Lễ này cúng trước khi di quan, thường dành cho bằng hữu tỏ bày tâm sự, tình cảm với hương linh qua điếu văn.
11 - Di quan (động quan): Lễ di chuyển quan tài đi chôn hay hỏa táng, một lễ có nhiều xúc động nhất. Trong lễ này Gia trì sư thường đội nón Tỳ Lư và cầm tích trượng để hướng dẩn hương linh. Sau nghi thức cúng cấp xong, Gia trì sư xướng: - Cung thối, thỉnh bổngg danh sanh, thần vị, linh ảnh thăng xa.
12 - Tế độ trung: Cúng giữa đường, lễ này với ý nghĩa: Trước tiên vì đường sá xa xôi, nghỉ xả hơi cho âm công (người gánh đám) lấy sức, đãi đằng ăn uống. Thứ đến để cho con cháu có dịp lễ lạy tỏ lòng hiếu thảo trong lúc nghỉ giải lao.
13 - Trị huyệt: Một lễ làm tinh sạch huyệt, trước khi hạ quan tài.
Sái tịnh, trị quan, trị huyệt với ý nghĩa dùng nước Cam lồ làm tinh sạch nơi chỗ để xếp đặt thi thể, hay nơi thờ cúng. Còn có nghĩa chúng sanh nào đang ẩn trú vào nơi ấy xin đi nơi khác.
14 - Tạ thổ thần: Lễ khấn vái thổ thần và những hương linh của những ngôi mộ chung quanh. Nay có huơng linh. . . cùng chung cư trú tại địa phận này.
15 - Nhiễu mộ: Lễ này cử hành sau khi an táng xong; bái biệt hương linh, tạ chư Tăng, và quan khách đi dự đám táng.
16 - An linh: Khi về đến nhà, chùa, an vị hương linh để hương khói thờ phụng. Ngày trước đưa về nhà, phải thiết bàn thờ riêng trong hai năm hoặc ít nhất là 100 ngày, sau mới được nhập vào bàn thờ chung với tổ tiên. Ngoài ra còn có lễ đề phan vị, đề thần chú, lễ khai môn (mở cửa mã): sau khi chôn ba ngày làm lễ khai môn để hương linh được phép ra vào.
Ngày trước vấn đề tang chế được xem rất quan trọng nên việc để tang được ấn định rõ ràng từng cấp phải để tang như thế nào, bao lâu đã được ghi trong sách Thọ Mai. Nên có rất nhiều lễ xã tang vào các thời kỳ như: bách nhật, một năm, hai năm, ba năm...
Trong nghi xả tang có các điểm trọng yếu như sau:
Sái tịnh: Người thọ tang quỳ trước bàn linh, Gia trì sư rãi nước Cam Lồ, lấy kéo cắt tượng trưng đồ tang hay lấy khăn tang xuống.
Xướng: Ngũ phục chi nhơn, cát tựu trừ phục.
Tán hay tụng:
Giải kết, giải kết, giải oan kết,
Giải liễu tiền sanh an hòa hiệp,
Tẩy tâm địch lự phát kiền thành
Cung đối án tiền cầu giải kết.
Nam mô Giải oan kết Bồ Tát (3 lần)
Sau này thời gian bận rộn, cuộc sống vội vàng, không cho phép làm đám lâu ngày; Ðể phù hợp với nếp sống, chỉ còn một vài nơi như ở Huế còn giữ cổ lệ lễ lược như xưa, còn đại đa số nghi lễ được giản lược. Thông thường được gom lại làm các lễ chính như sau:1 - Phát tang, 2 - Cầu siêu, 3 - Lễ táng (hỏa táng hay thổ táng).
Việc ứng xử tùy theo hoàn cảnh và thời gian, gộp lại như vậy xem ra cũng gọn nhẹ về phần bày biện. Nhưng có nơi không giữ được ý nghĩa của cuộc lễ: Ba buổi lễ xem như giống nhau, trước bàn Phật, bàn linh, bài bản xướng tán không rõ rệt; đơn điệu, không diễn tả được nghi lễ đích thực nói lên hết ý nghĩ chư tôn cổ đức đưa ra nêu cao việc hiếu hạnh của con người.
Theo: tangle.thuonghieudoanhnghiep.vn